Felieton: Kilka zdań o tym dlaczego przestałem korzystać z pirackich skanów

Jakiś czas temu na jednym z forum komiksowych krótko i właściwie przypadkiem poruszony został stary jak świat wątek ściągania pirackich skanów komiksów. Nie oszukujmy się, kto z Was nigdy nie skorzystał z tej formy dotarcia do jakiegoś interesującego komiksu? na pewno zdecydowana większość, jeśli nie wszyscy. Ja sam przez długie lata należałem do grona osób, które zasysały na potęgę i nie mam zamiaru temu zaprzeczać. Co prawda nie należałem nigdy do grona osób, wręcz chwalących się ilością gigabajtów posiadanych skanów, lecz z pełną świadomością mogę stwierdzić, że miałem tego naprawdę mnóstwo. 90% nigdy nawet nie przeczytałem, ale to już właściwie nieważne. Jednak resocjalizacja to fajna rzecz, ponieważ od niespełna dwóch lat zaprzestałem tego procederu i zachęcam innych do podobnego kroku.

Reszta tekstu nie ma na celu piętnować tych co korzystają ze skanów. A róbcie sobie co chcecie :) Chcę po prostu wyjaśnić dlaczego sam przestałem to robić i chociaż pewnie nie odkryję przed Wami kompletnie nic nowego, zachęcić do podobnego kroku.

Trzy słowa: sumienie oraz Image Comics. To są właśnie powody dla których mniej więcej w lipcu 2013 roku ostatecznie przestałem korzystać z nielegalnych źródeł dostępu do komiksów. Widzicie, wszystko zależało od punktu widzenia. Faktem jest, że każdy ściągnięty skan zamiast kupionego komiksu to strata dla wydawnictwa, a także jak najbardziej nielegalny proceder. Ale trochę inaczej patrzy się na to gdy zasysa się komiksy Marvela czy DC, a inaczej gdy dotyczy to komiksów Image Comics czy innych, mniejszych wydawnictw. W przypadku tych pierwszych myślałem sobie ”Co to dla nich za strata? Wypuszczą jeden film i zarobią na nim milion razy tyle, ile ja pobrałem skanów ich komiksów”. Start działalności Image Comics Journal był dla mnie także nauką. Nie zaczynałem tworzyć go z pozycji ”wiem wszystko lub przynajmniej tak sądzę”, lecz sam wiele się dowiedziałem w trakcie wertowania chociażby historii wydawnictwa. Jedną z rzeczy o których nie miałem pojęcia było to, że za każdym komiksem wydanym przez Image stoi niemały wkład własny samych twórców. I nie chodzi tylko o poświęcony czas, lecz także uczciwie zarobione pieniądze. Właśnie wtedy coś zaczęło mi dzwonić z tyłu głowy. Doszedłem do dość jasnego wniosku, że piracąc sobie wesoło komiksy z tego wydawnictwa, tak właściwie nie wyrządzam jakiejś wielkiej krzywdy samemu Image. Tak naprawdę uderzam prosto w kieszenie twórców. Nie jakiejś wielkiej, złej korporacji, lecz jak najbardziej fizycznie istniejących ludzi. Takich którzy nierzadko odpowiadali mi na maile, udzielali krótszych lub dłuższych wywiadów, w zdecydowanej większości okazywali się bardzo przyjemnymi ludźmi. I chociaż nie znam ich osobiście, po prostu to wredne sumienie zaczęło bić na alarm i w końcu wygrało.

Swoje trzy grosze dorzucił swego czasu na swoim blogu Jim Zub – twórca ”Skullkickers” oraz ”Wayward”. Postanowił on bowiem udostępnić pełne, momentami dość skomplikowane zresztą, wyniki profitowości pierwszej z wymienionych przez siebie serii. Okazało się wtedy, że twórca ten praktycznie nic nie zarabia na swoim komiksie, a często musi do kolejnych numerów dopłacać. Jednocześnie dotarł on do danych z jednej ze stron z pirackimi skanami, z których wynikało że jego ”Skullkickers” kupują około 4 tysiące czytelników, a nielegalnie ściąga kolejne 2 tysiące. Wyliczył on przy okazji, że gdyby z tego pirackiego grona zaledwie co druga osoba kupiła dany zeszyt, on już nie musiałby brać dodatkowych zleceń, by mieć z czego dopłacać do tworzenia kolejnych numerów. Sęk w tym, że sam długi czas pobierałem kolejne numery Kopaczy Czach i tu znowu sumienie zadzwoniło. Dziś... wcale nie czytam tej serii, ale ze świadomością, że przynajmniej jestem uczciwy wobec Jima Zuba, dla którego seria ta jest oczkiem w głowie. Chociaż skłamałbym, gdybym powiedział że to co już napisałem, to jedyne powody.

Jest jeszcze kwestia streszczeń. Swego czasu, gdy ATOM Comics jeszcze nie istniał, Multiversum otrzymywało dostawy raz w miesiącu, a Comixology dopiero raczkowało, takie strony jak DCMultiverse, Avalon, BatCave, nieistniejące już Spider-Man Online dzień w dzień publikowały streszczenia komiksów, często zresztą zupełnie najnowszych. Jakim cudem? Domyślcie się. Celowo nie rzucę tu słowem ”profesjonalizm”, ponieważ właściwie wszystkie strony i blogi poświęcone komiksom to działalność nierzadko naprawdę mocno profesjonalna, ale nadal przede wszystkim fanowska, darmowa, często z wkładem własnym i zawsze jedynie w wolnych chwilach. Jednakże swego czasu ktoś z redakcji ówczesnego DCMultiverse stwierdził, że żadna bardziej poważana strona nie publikuje streszczeń i w tym kierunku powinniśmy pójść. W tym czasie dwie osoby na portalu prześcigały się pisaniu tego typu tekstów i oczywiście byłem w tej dwójce. Tak też się stało i uważam, że była to bardzo dobra decyzja. Między innymi także z tego powodu, że w momencie porzucenia streszczeń odpadło mi sporo tytułów z którymi miałem do czynienia tylko z tego powodu. Wtedy jeszcze ze skanów korzystałem, ale zacząłem pobierać ich znacząco mniej, nie byłem już na bieżąco ze wszystkim i… świat się nie zawalił.

Zwolennicy korzystania ze skanów często rzucają takimi argumentami jak: komiksy są drogie, nie zarabiam na tyle dobrze by kupować wszystko, seria i tak szybko padnie więc po co kupować czy też ściągnę skan i później kupię jeśli mi się spodoba. Pozwolę sobie krótko ustosunkować się do każdego z nich.

Tak, komiksy są drogie. Co prawda powodów jest naprawdę wiele, ale wygląda to tak także dzięki każdej osobie, która korzysta ze skanów. Porównajcie sobie jak wyglądały listy sprzedaży i ile kosztowały komiksy przed gwałtownym rozwojem Internetu, a zatem także i piractwa. Oczekiwać że komiksy będą kosztować tyle co w czasach, gdy próg stu tysięcy egzemplarzy potrafiło spokojnie przeskoczyć nawet i sto tytułów, a zeszyty wydawano na papierze zbliżonym do toaletowego i w czterokrotnie większych nakładach, jest moim zdaniem jednak dość naiwnym podejściem.

Drogi czytelniku, jeśli nie zarabiasz na tyle, by mieć wszystko co chcesz, odpowiedz mi proszę: kto Cię zmusza do tego, by mieć absolutnie wszystko co chcesz? Rodzina? Przyjaciele? Polityka wydawnictwa? Nie, to tylko Twoja decyzja, by w takiej sytuacji sięgnąć po skany. Jestem żywym przykładem tego, że można zrezygnować z wielu rzeczy, które zwyczajnie przerastają portfel i nie zwariować do końca. I takich jak ja jest wielu, wystarczy chcieć :)

Uwielbiam argument ”seria i tak szybko padnie więc po co kupować?”. Zawsze wtedy wyobrażam sobie kilka tysięcy potencjalnych czytelników którzy używają tego argumentu i seria szybko pada, bo nikt jej nie kupuje. I następujące po tym psioczenie na wydawnictwo. Czy tego chcecie czy nie, dziś najważniejszym głosem za trwaniem danego tytułu jest Wasz pieniądz. Żadne wydawnictwo nie będzie ciągnąc danego tytułu w nieskończoność, bo bije rekordy na torrentach i zbiera najlepsze recenzje. Przykład? Niech będzie bardzo ciepło przyjęty ”All-New Ghost Rider” z Marvela, skasowany już po 12 numerach przede wszystkim z powodu kiepskich wyników na comiesięcznych listach sprzedaży.

”Ściągnę skan i później kupię jeśli mi się spodoba” – tu po prostu uważam, że gdy w dobie Internetu potrzeba około pięciu minut by znaleźć preview i trzy różne recenzje, takie pójście na niezbyt legalne skróty nie jest fajne. Przecież jest ryzyko, jest zabawa! Jeśli znajdziecie w sklepie coś, co chcecie spróbować ale nie wiecie czy Wam zasmakuje to chyba nie włamujecie się do niego w nocy, by to coś podprowadzić. Sam już nie wiem, ile już razy nadziałem się na kiepski komiks za który zapłaciłem na Comixology. Czy żałuję zakupu? Niekoniecznie.

Troszkę się rozpisałem. No więc czas kończyć. Mam nadzieję że brak obrazków jakoś Was nie zmęczył. Jeśli ktoś z Was odebrał to co napisałem jakoś osobiście, to ja już nic na to nie poradzę. Chciałem jedynie wyjaśnić tu dlaczego z osoby zasysającej skany na potęgę stałem się przeciwnikiem tego procederu. Jak już wspomniałem na początku, zachęcam Was do podobnego kroku. No, przynajmniej w kwestii komiksów Image ;)