Zaćmienie (Ed Brubaker/Sean Phillips/Elisabeth Breiweiser)

Gdy piszę te słowa mamy dopiero drugą połowę lipca, ale mogę z pełną świadomością stwierdzić, że Wasze poszukiwania najlepszego komiksu Image wydanego w naszym kraju możecie uznać za zakończone. ”Zaćmienie”, znane być może nieco lepiej pod oryginalnym tytułem ”The Fade Out” właśnie pojawiło się w sprzedaży i chociaż do końca 2018 roku czeka nas jeszcze sporo innych tytułów Image, to jednak ani Mucha ani też Non Stop Comics nie mają w planach niczego, co mogłoby się z tym tytułem równać. Zarówno jeśli chodzi o zawartość komiksu, jak i sposób jego wydania. Chociaż przy tym drugim aspekcie pojawiły się słowa krytyki, o których nieco później także wspomnę. Tymczasem zapraszam do festiwalu ochów i achów w moim wykonaniu.

Pamiętam doskonale całkiem niedawne czasy, w których ”Zaćmienie” ukazywało się na rynku USA w formie zeszytowej. Chociaż wcześniej Ed Brubaker, Sean Phillips i Elizabeth Breitweiser niejednokrotnie łączyli ze sobą siły, żadnego ich komiksu nie czytałem w zeszytach. Ten tytuł to zmienił, ponieważ już od rewelacyjnej, premierowej odsłony wsiąkłem w zaprezentowany świat na całego, każdego kolejnego miesiąca z olbrzymimi oczekiwaniami czekając na następne zeszyty. Jednocześnie zdawałem sobie doskonale sprawę tego, że ”Zaćmienie” to zdecydowanie nie jest materiał na jakąś szczególnie długą serię i gdy twórcy ogłosili, iż komiks zakończy się na dwunastu numerach, poczułem ulgę i smutek zarazem. Ten drugi, z oczywistych względów – świetna seria, doskonała lektura, więc dlaczego ją kończyć? Ale z drugiej strony lepiej zrobić to gdy jest rewelacyjnie, niż ciągnąć tytuł na siłę i w efekcie na przykład doprowadzić ją do momentu, w którym czytelnicy będą mieli dość danych postaci i miejsc. A uwierzcie mi, czytając ”Zaćmienie” nie chcielibyście obserwować klasycznego ”przeskoczenia rekina”.

Komiks przenosi nas do Hollywood z roku 1948. Znajdujemy się na planie filmu noir, którego produkcja natrafia na kolejne przeszkody i tym razem stało się coś naprawdę okropnego – główna gwiazdka i zarazem bardzo obiecująca młoda aktorka zostaje znaleziona martwa. I jaką rolę w tym odegrał Charlie Parish – scenarzysta filmowy, który obudził się w pokoju razem z denatką i niewiele pamięta z wcześniejszego wieczoru. Chcąc dowiedzieć się co dokładnie stało się tamtego dnia, Charlie nie tylko będzie musiał zmierzyć się z własnymi demonami, ale także poznać kilka nowych. Hollywood okazuje się być znacznie bardziej zepsutą krainą, niż scenarzysta się spodziewał. Zdrady, seks, groźby, pobicia, alkohol i wszechobecne knucie. Wkrótce życie Charciego oraz jego najlepszego przyjaciela może zawisnąć na włosku.

Brubaker i Phillips to duet twórców, który ma na koncie niejeden wspólny projekt. Co prawda ani razu nie poszli w serię, która miałaby jakoś wybitnie dużo numerów (najdłuższy ich wspólny komiks to cały czas liczący łącznie 27 numerów ”Criminal”), ale być może zgodzicie się ze mną, że przy każdym z najbardziej rozpoznawalnych, dłuższych prac ich autorstwa zdarzało się znaleźć nieco słabsze momenty. Przykładowo: uważam iż drugi sezon ”Sleepera” oraz ”Incognito” były wyraźnie słabsze od pierwszych, trzeci tom ”Zabij Albo Zgiń” nie przekonał mnie zbyt szczególnie, czwarte ”Fatale” nie dało rady powtórzyć strasznie wysokiego poziomu poprzedniczki, a i wspomniany ”Criminal” miał parę momentów, które nie zachwycały i były po prostu ”ok”. Tymczasem ”Zaćmienie” jest idealne od samego początku, aż do ostatnich stron.

To właśnie na łamach tego komiksu dostajemy całą masę świetnie zbudowanych postaci i wątków. Nie tylko Charlie Parish, ale także każda osoba kręcąca się bliżej lub dalej tego mężczyzny ma nadany wyrazisty charakter, a ponieważ kręcimy się w środowisku aktorów i producentów, szybko okazuje się, iż praktycznie każdy tutaj gra i ma swoje za uszami. Wraz z rozwijaniem się fabuły, przekonujemy się na własne oczy iż w ”Zaćmieniu” nie ma osób krystalicznie dobrych, a ludzkie słabości oraz ogromne bogactwo i przepych popychają wszystkich do niezbyt honorowych posunięć. Tutaj przy okazji wypada wspomnieć o tym, iż komiks prowadzi równolegle mnóstwo wątków, kolejne zeszyty zarysowują nowe odnogi intrygi, ale im bliżej finału, tym mocniej wszystko się ze sobą splata i ostatecznie nie ma ani jednego elementu fabuły, który nie doczekałby się rozwiązania. Misterny plan Brubakera robi ogromne wrażenie, ale jego mistrzowskie wykonanie to już absolutne mistrzostwo. Scenarzysta tak prowadzi swoją opowieść, że w pewnym momencie nawet nie zauważamy, jak daleko od kwestii rozwiązania sprawy śmierci młodej aktorki się znaleźliśmy i… zupełnie nam to nie przeszkadza, bo inne postacie, ich problemy, sekrety i kłamstwa są równie fascynujące.

Nie sposób pominąć kwestii niesamowitego oddania klimatu lat czterdziestych ubiegłego stulecia i wyraźnej fascynacji kinem tamtego okresu (coś podobnego aż wylewało się z każdej strony ”Black Kiss II” od Planety Komiksów). Tutaj brawa należą się także wydawnictwu Mucha Comics za to, że zdecydowało się zatrudnić do tłumaczenia Marię Lengren, która również fascynuje się tamtymi czasami i swoją rozległą wiedzą na ten temat potrafi zawstydzić. Jej solidna praca pozwoliła sprawić, by komiks po przetłumaczeniu na język polski niczego nie stracił ze swojego blasku i życzyłbym sobie, aby jak najwięcej tłumaczeń stało na takim właśnie poziomie.

Jeśli chodzi o warstwę graficzną, to moim zdaniem ”Zaćmienie” jest najlepszą pracą w dotychczasowym dorobku Seana Phillipsa, ale swój koncertowy popis dała także Elizabeth Breiweiser. Kolorysta dobrała taką paletę barw, że czytając komiks czujemy się jak podczas seansu starego filmu – przygaszone kolory robią rewelacyjną robotę przy budowaniu noirowego klimatu i mało który kolorysta potrafi zrobić to tak dobrze. Phillips z kolei każdą kolejną stroną pokazywał, że praca nad ”Zaćmieniem” cieszy go niebywale, a umieszczone w tomie okładki poszczególnych zeszytów, czy też umieszczone między kolejnymi rozdziałami zdjęcia oraz plakaty filmowe potrafią naprawdę zachwycić.

Teraz parę zdań o kwestii wydania od Muchy. Wydawnictwo to oparło się na amerykańskiej wersji deluxe, dając nam równie wypasioną publikację. ”Zaćmienie” jest zatem w większym formacie, naturalnie w solidnej, twardej oprawie i z masą dodatków. Pojawiają się tu wspomniane wcześniej grafiki Phillipsa, ale także eseje gościnnych twórców, zwiastun serii oraz swoiste ”the making of”, gdzie swoje trzy grosze dorzucają zarówno Brubaker, Phillips jak i Breitweiser. Jak dla mnie rewelacyjne dodatki, których jest naprawdę sporo – ponad pięćdziesiąt stron. Ja do jakości wydania nie mam żadnych zastrzeżeń, ale wydaje mi się, że warto wspomnieć o słowach krytyki, jakie na Muchę spadły przy okazji ogłaszania premiery komiksu. Nie wszystkim bowiem spodobało się przetłumaczenie oryginalnego tytułu na ”Zaćmienie” (”fade out” dosłownie oznacza ”zanikać” lub ”ściemniać” w sensie zapadać w mrok), wydawcy oberwało się także za użytą na okładce czcionkę, a nawet za użycie innej okładki niż w oryginalnym wydaniu deluxe. Wam pozostawiam kwestię przemyślenia tego wątku i wyciągnięcia wniosków, natomiast od siebie jeszcze wspomnę, że ”Zaćmienie” ukazało się w cenie okładkowej ustalonej w wysokości 139 złotych za liczący 400 stron tom. Przy zniżkach kwota ta spada już do okolic stówy, co jest zdecydowanie korzystniejszą ofertą niż sięgnięcie po oryginał (Multiversum – 170 złotych).

Ja polecam oczywiście sięgnięcie po wydanie polskie i tak jak wspomniałem na początku tekstu – to najlepsza pozycja z Image, jaka w tym roku pojawi się na naszym rynku. Bez dwóch zdań.

                       

------------------------------------------------------------------------------------------

                  

"Zaćmienie" do kupienia w sklepie wydawnictwa Mucha Comics.